Energia odnawialna z roku na rok staje się coraz potężniejszą częścią sektora energetycznego w Polsce. W swoich publikacjach z ostatniego kwartału roku 2022 Agencja Rynku Energii oszacowała udział energii odnawialnej w miksie energetycznym aż na 37 procent! Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w instalacjach zasilających nasze domy nikogo już nie dziwi. Warto jednak podkreślić, że jeszcze kilka lat temu montaż paneli fotowoltaicznych był niesłusznie postrzegany jako fanaberia właściciela nieruchomości a nie opłacalna inwestycja. Skąd ta nagła zmiana w naszym myśleniu? Jakie cechy decydują o tym, czy dany surowiec może być zakwalifikowany do odnawialnych źródeł energii? Czy OZE przyczyniają się do rozwoju gospodarczego? I najważniejsze: jak energia pochodząca ze słońca lub wiatru może realnie wpłynąć na nasz budżet domowy, stając się źródłem oszczędności? Zapraszamy do lektury artykułu, z którego dowiesz się wszystkiego o odnawialnych źródłach energii!
By dobrze zrozumieć, czym są odnawialne źródła energii i dlaczego ich rola w sektorze energetycznym jest tak istotna, zacznijmy od zasobów wyczerpywalnych. Do nieodnawialnych źródeł energii zaliczamy przede wszystkim paliwa kopalne:
Dlaczego ich zasoby są nieodnawialne? Choć powstały na Ziemi wiele milionów lat temu, zużycie paliw kopalnych przyspieszało na potrzeby wytwarzania energii, zupełnie niewspółmiernie do uzupełniania zapasów. Nieodnawialne źródła energii są wyczerpywalne i nie odnawiają się w krótkim czasie. Są obecnie podstawowym źródłem energii elektrycznej dla przemysłu i gospodarstw domowych. Wykorzystywane są także w transporcie, ale choć kiedyś o nieodnawialnych źródłach mówiło się w kontekście ich opłacalności, kolejne przepisy unijne przeczą tej tezie.
Sam gaz jest paliwem palnym co zawsze stwarza ryzyko niebezpiecznych sytuacji włącznie z zagrożeniem życia. W przypadku pomp ciepła w budynku nie ma żadnego palnego paliwa. Warto tutaj też wspomnieć że podczas pracy pompy ciepła nie są emitowane szkodliwe spaliny co zapewne ucieszy sympatyków ekologii. Ekolodzy i miłośnicy przyrody mają jeszcze jeden ważny powód do zadowolenia. Otóż pompa ciepła podczas pracy korzysta w 70 – 75 % z udziału w energii odnawialnej. W ten sposób znacząco obniża się emisja co2 oraz zużycie energii pierwotnej.
Inwestycja w pompę ciepła jest większa niż w tradycyjny system ogrzewania ale jest to też jedyny system grzewczy, który po kilku latach się amortyzuje w stosunku do instalacji olejowych i gazowych. Nie pozostaje też bez znaczenia fakt, że większa inwestycja w pompę ciepła podnosi również wartość użytkową i funkcjonalną naszego budynku, ale również a może przede wszystkim wartość finansową. Skoro mowa o finansowaniu, pompa ciepła jest też bardzo mocno wspierana przez Unię Europejską. Korzystając z dotacji na instalację lub modernizację systemu grzewczego o pompę ciepła wkład inwestycyjny może być mniejszy a tym samym okres zwrotu zdecydowanie krótszy.
Co jeszcze oferuje nam pompa ciepła? Pomijając geopolitykę i zagadnienia problemu cieplarnianego a schodząc bardziej na ” nasze podwórko” a konkretnie plac budowy to podejmując decyzję odpowiednio wcześnie o montażu pompy ciepła możemy zaoszczędzić sporo gotówki.
Unia Europejska od wielu lat stara się wpłynąć na zahamowanie inwestycji opartych na wyczerpywalnych zasobach. Choć wprowadzane przepisy i dyrektywy często spotykają się z sprzeciwem państw członkowskich, należy podkreślić, że pozyskiwanie energii z nieodnawialnych źródeł negatywnie oddziałuje na środowisko naturalne. Pogłębia postępujące zmiany klimatyczne, ale i nie pozostaje bez wpływu na nasze zdrowie. Stąd też decyzja o opłatach związanych z emisją dwutlenku węgla do atmosfery, które powinny pokryć wsparcie przeobrażeń w europejskiej i polskiej elektroenergetyce. Kwoty te wyrażają się w miliardach euro za tonę CO2, zatem jego emisja nie jest tania, a już na pewno nie jest opłacalna i potrzebna. To skłania państwa unijne do zmiany podejścia, a inwestycje opierające się na energii nieodnawialnej są powoli zatrzymywane. Ponadto:
Jaka jest alternatywa dla takich rozwiązań?
Przeciwieństwem paliw kopalnych jest energia odnawialna – czyli niewyczerpalne zasoby ziemi, których pozyskiwanie nie wiąże się dla naszej planety z deficytem. OZE odbudowują się bowiem niemalże natychmiast, ich użycie nie prowadzi zatem do powolnego wyczerpania, tak jak ma to miejsce w przypadku paliw kopalnych. Są zatem całkowicie ekologiczne. Najobfitszym źródłem energii odnawialnej jest zdecydowanie energia wiatrowa i wykorzystywanie jej przez turbiny wiatrowe do produkcji prądu. Do źródeł odnawialnych zaliczamy także:
Charakterystyczne wiatraki w północnej części naszego kraju stawiane są najczęściej przez firmy prywatne, które produkują energię elektryczną. Turbiny w pierwszym etapie prac wytwarzają energię mechaniczną, a ta następnie przekształcana jest w energię elektryczną przez specjalne generatory. Parki wiatrowe zapewniają łącznie około 13% mocy dla polskiego sektora energetycznego.
Ciepłownie geotermalne pomimo swojego funkcjonowania wciąż stanowią margines w porównaniu do innych nośników OZE w naszym kraju (0.23%). Energia geotermalna energię termiczną czerpie ze skumulowanego ciepła gromadzonego np. w wodzie zalegającej w szczelinach skalnych. Największy potencjał geotermii obserwujemy na Podhalu w postaci basenów termalnych. Choć Polska ma potencjał do wykorzystania ciepła z energii geotermalnej, wciąż nie cieszy się ona dużą popularnością w porównaniu do innych odnawialnych źródeł energii. Problemem dla inwestorów są najczęściej odwierty oraz ryzyko przemieszczania się złóż geotermalnych.
Zasada działania elektrowni wodnych jest w każdym przypadku taka sama: bazują one na wykorzystaniu energii kinetycznej wody i przekształcaniu jej w energię elektryczną. Wadą elektrowni wodnych są erozje brzegów, spotykane często w elektrowniach zaporowych. Woda nie jest wtedy w wystarczającym stopniu nasycona tlenem, a sam zbiornik może zostać skutecznie zamulony.
Odnawialne źródła energii to nie tylko prąd pochodzący z elektrowni wiatrowych i wodnych. Większą popularność zdobywa aktualnie inwestycja w fotowoltaikę, która zrewolucjonizowała przemysł energetyczny. Sprawdź, jak wykorzystać promieniowanie słoneczne i stać się producentem prądu na własne potrzeby!
Panele fotowoltaiczne montujemy najczęściej na konstrukcji dachowej domu lub na specjalnych stelażach w ramach konstrukcji naziemnej. Ogniwa fotowoltaiczne pozyskują energię słoneczną, a energia pochodząca ze słońca zostaje zaindukowana przez generator fotowoltaiczny jako stały prąd elektryczny. Ponieważ jednak ze względów bezpieczeństwa w takiej formie nie może zostać przetransportowana do naszych gniazdek, pozyskany prąd przepływa do falownika, gdzie następuje jego konwersja w prąd zmienny. Ten bez przeszkód może zasilić nasz dom i pokryć jego zapotrzebowanie energii elektrycznej. Panele słoneczne odpowiadają także za przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Energia odnawialna czerpana ze słońca jest największym beneficjentem, jeśli chodzi o udział energii odnawialnej w polskim sektorze energetycznym. Warto także podkreślić, że udział oze w produkcji prądu obniża jego cenę na rynku hurtowym.
Nie sposób odmówić OZE pozytywnego oddziaływania na środowisko naturalne, co wynika z faktu, że energia odnawialna i jej wykorzystanie nie wiąże się z degradacją natury, tak jak ma to miejsce każdorazowo, kiedy spalane jest paliwo kopalne, emitujące do atmosfery CO2. To jednak nie koniec argumentów przemawiających za tym, że warto wykorzystać odnawialne źródła energii:
Wiesz już, że przez paliwa kopalne następuje zwiększenie degradacji natury. Co jednak z atomem, który jest niskoemisyjny, a przy tym produkuję energię niezależnie od warunków pogodowych? Temat elektrowni atomowej w Polsce powoli nabiera rozpędu. Część komentatorów zwraca również uwagę, że w naszym kraju nie brakuje złóż uranu, koniecznych do pracy elektrowni. Jak każde rozwiązanie, tak i energia atomowa ma swoje mocne i słabe strony. Jest to rozwiązanie:
Jednak bez porównania mniej korzystne, niż energia odnawialna, która nie nastręcza inwestorom problemów z:
W kontekście energii odnawialnej warto mówić o dwóch zjawiskach. Pierwszym jest globalny trend, utrzymujący się od paru lat, który kładzie nacisk na dbałość o środowisko naturalne i ograniczenie katastrofalnych w skutkach zmian klimatycznych. OZE to jednak także przyszłość energetyki – zarówno światowej, jak i krajowej. Dążenie do wykorzystania energii pochodzącej ze słońca, wiatru i wody to zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, ciągłości dostaw surowców i poprawa jakości naszego życia.