Pompy ciepła to najbardziej ekologiczne obecnie wykorzystywane źródło ciepła w budownictwie jednorodzinnym. Bardzo duży wybór producentów, modeli, mocy i wielu dodatkowych funkcji sterowania i programowania pracy pomp ciepła sprawia, że dla każdego budynku, starszego modernizowanego i nowego inwestor jest w stanie dobrać odpowiednią jednostkę. Pompy ciepła jako urządzenia charakteryzujące się praktycznie bezobsługowym działaniem i wysoką wydajnością zdobywają na polskim rynku coraz szersze grono zwolenników.
Podstawową wadą pomp ciepła jest niestety dość wysoka w porównaniu z innymi źródłami ciepła cena zakupu i montażu całego systemu. Dla tych, którzy nie chcą inwestować 20 – 40 tysięcy złotych za montaż pompy ciepła w swojej kotłowni przerobienie klimatyzatora na pompę ciepła może okazać się dobrą alternatywą, spełniającą całkiem dobrze swoje zadanie.
Proces obiegu termodynamicznego czynnika chłodniczego w instalacji grzewczej pompy ciepła nie różni się w zasadzie niczym od tego, który wykorzystywany jest w tradycyjnych, znanych każdemu, klimatyzatorach w których pracuje parownik, skraplacz i sprężarka.
Klimatyzacja, której jednostka wewnętrzna pełni rolę parownika obniża temperaturę powietrza przepływającego przez wymiennik, ciepło pobrane z powietrza transportowane jest za pomocą czynnika chłodniczego do sprężarki i skraplacza, w które wyposażona jest jednostka zewnętrzna. To właśnie w wymienniku skraplacza dochodzi do oddania pobranej w parowniku energii termicznej i pozbycie się niechcianych zysków ciepła. Jednostka zewnętrzna pozbywa się zatem nadmiaru ciepła z budynku i oddaje je do powietrza zewnętrznego podobnie jak jednostka wewnętrzna pompy ciepła oddająca pobraną z zewnątrz energię cieplną do wody zasilającej system centralnego ogrzewania.
Każda pompa ciepła działa dokładnie tak samo, a jedyną różnicą w pracy tych systemów jest to, że pompa ciepła pobiera energię termiczną z powietrza zewnętrznego i dostarcza ją do budynku ogrzewając go oraz ogrzewając ciepłą wodę użytkową. Dlaczego więc nie wykorzystać znacznie tańszego urządzenia jakim jest klimatyzator i zastąpić nim znacznie droższą pompę ciepła?
Główną przyczyną podjęcia decyzji jest chęć zaoszczędzenia. Koszt pompy ciepła do domu waha się obecnie w zależności od jej mocy, wydajności oraz sprawności od 20 000 do nawet 40 000 złotych. Mimo tego, że jest to zdecydowanie najbardziej ekologiczne, niezawodne, nowoczesne i najbardziej wydajne źródło ciepło jakie można obecnie zamontować w budynku, to jednak cena zakupu i montażu pompy ciepła sprawia, że wielu inwestorów poważnie zastanawia się nad wyborem tych urządzeń.
Klimatyzator bardzo dobrego producenta o mocy 7 kW kosztuje około 7 000 – 9 000 złotych. Jest to cena kilkukrotnie niższa niż cena pompy ciepła o tej samej mocy. Z tego powodu osoby bardzo dobrze odnajdujące się w zagadnieniach związanych z hydrauliką i automatyką sterującą systemami grzewczymi niekiedy decydują się wykonanie pompy ciepła z klimatyzatora i podłączenie takiego urządzenia do systemu centralnego ogrzewania.
Sam zamysł jakim jest przeróbka klimatyzatora na pompę ciepła, nie jest niczym skomplikowanym i znaczna większość producentów urządzeń chłodniczych, którzy do swojej oferty wprowadzili lub wprowadzają pompy ciepła, faktycznie korzysta z takiej przeróbki dodając oczywiście odpowiednią automatykę i rozbudowując część hydrauliczną agregatu klimatyzacji. Zatem na czym polega przeróbka klimatyzatora na pompę ciepła? Chodzi tu o to, aby system klimatyzacji czyli układ dwóch urządzeń, jakimi są jednostka zewnętrzna i jednostka wewnętrzna pracował w taki sposób, by parownik jednostki wewnętrznej pobierał energię termiczną z otoczenia czyli z powietrza zewnętrznego ochładzając go i przekazywał pobrane ciepło do jednostki zewnętrznej, w której pracujący skraplacz za pomocą wymiennika ciepła będzie oddawał to ciepło do wody zasilającej centralne ogrzewanie budynku. W efekcie takiej przeróbki otrzymujemy faktycznie wodną pompę ciepłą, którą można wykorzystać do produkcji ciepła dla domu.
Aby taka praca klimatyzatora była możliwa, niezbędna jest przeróbka klimatyzatora polegająca na połączeniu i zsynchronizowaniu skraplacza jednostki zewnętrznej z wymiennikiem płytowym przekazującym ciepło ze skraplacza do przepływającej przez niego wody zasilającej układ grzewczy oraz układ cwu. Wymiennik płytowy, który ma spełnić swoją rolę i odpowiednio przekazywać energię cieplną wodzie grzewczej musi być jednak dobrze dobrany, a przepływ wody grzewczej przez wymiennik płytowy przy zastosowaniu odpowiednich czujników musi posiadać odpowiednio dobrane i wyregulowane sterowanie, niezbędna jest również dobrze dobrana pompa obiegowa. Wbrew pozorom kompletny zestaw automatyki sterującej procesem wymiany ciepła z klimatyzatora do wody grzewczej i cwu nie jest prostą rzeczą do wykonania i należy pamiętać, że błędy w wykonaniu instalacji i automatyki mogą doprowadzić do uszkodzenia klimatyzatora i mogą skutkować niepoprawnym działaniem systemu grzewczego.
Najczęściej wysuwanym argumentem, przemawiającym za wykonaniem przeróbki klimatyzatora na pompę ciepła, jest kwestia finansowa. Faktycznie koszt zakupu klimatyzatora, automatyki, wyposażenie systemu w odpowiednie czujniki temperatury oraz koszt wymiennika ciepła, który będzie przekazywał energię termiczną do układu centralnego ogrzewania, może być nawet kilkanaście tysięcy złotych tańszy niż koszt zakupu i montaż tradycyjnej pompy ciepła. Standardowa pompa ciepła powietrze woda, współpracująca z instalacją centralnego ogrzewania domu, wraz z montażem to w zależności od jej mocy wydatek rzędu 25 000 zł do nawet 45 000 zł, natomiast pompa ciepła z klimatyzatora będzie wiązała się z oszczędnością kilkunastu tysięcy złotych. Jednak czy do produkcji ciepła dla domu i do przygotowania ciepłej wody użytkowej warto rezygnować z fabrycznego i doskonałego rozwiązania jakim jest wykorzystanie standardowej pompy ciepła?
Pomimo, że zasada działania pompy ciepła oraz systemu klimatyzacji polega na przebiegu tego samego procesu, to jednak różnice między pompą ciepła a systemem klimatyzacji są znaczące. Wykorzystanie tych dwóch urządzeń do ogrzewania wody w układzie centralnego ogrzewania będzie wiązało się ze znaczną różnicą w komforcie oraz wydajności pracy systemu i korzyści wynikające z inwestycji w tradycyjną pompę ciepła będą znacznie wyższe niż z inwestycji w system klimatyzacji przerobiony na pompę ciepła.
Niższy komfort termiczny pompy ciepła z klimatyzatora oznacza mniejszą elastyczność pracy tego urządzenia w stosunku do pracy tradycyjnej pompy ciepła. Nawet najlepsza przeróbka wykonana przez fachowca w zakresie hydrauliki i automatyki nie zapewni tak wysokiej wydajności pracy agregatu, jaką cechuje się fabrycznie wykonana pompa ciepła. Problem pracy wydajności pompy ciepła z klimatyzatora może być bardziej odczuwalny przy spadku temperatury powietrza zewnętrznego poniżej -5 stopni Celsjusza co wynika z charakterystyki pracy systemu klimatyzacji dlatego nawet dobrze wykonana przeróbka klimatyzacji może nie wystarczyć do wytworzenia wymaganej ilości energii cieplnej w szczycie sezonu grzewczego.
Mniejsza wydajność agregatu systemu klimatyzacji to wynik charakterystyki pracy klimatyzatora w okresie zimowym, czyli w okresie w którym agregat służyłby do ogrzewania wody zasilającej instalację centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej. Pompa ciepła cwu wykorzystująca fabryczne wymienniki, automatykę i charakterystykę pracy dostosowaną do ogrzewania wody zasilającej układ centralnego ogrzewania cechuje się większą wydajnością, sprawnością i wyższą klasą energetyczną niż przerobione agregaty klimatyzacyjne współpracujące z wymiennikiem płytowym. Wynika to także z większych strat energii cieplnej przekazywanej z agregatu klimatyzatora do wymiennika płytowego oraz do wody grzewczej. Ta strata energii termicznej może być jeszcze większa w przypadku, gdy agregat, wymiennik płytowy, pompa obiegowa i automatyka nie jest idealnie dobrana i wyregulowana.
Trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy pompa ciepła z klimatyzatora to urządzenie w które warto zainwestować. Aby wykonać przeróbkę klimatyzatora na pompę ciepła niezbędna jest duża wiedza techniczna z zakresu ogrzewnictwa, systemów klimatyzacji oraz automatyki sterującej tymi procesami. Pompa ciepła z klimatyzatora na pewno pomoże nam zaoszczędzić nawet do kilkunastu tysięcy złotych na etapie inwestycji czyli na etapie zakupu i montażu systemu grzewczego. Kluczowym pytaniem jest jednak to, czy w pełni spełni wymagania inwestora oraz czy pokryje zapotrzebowanie na energię cieplną budynku? Ogrzewanie pomieszczeń w domu pompą ciepła z klimatyzatora niesie za sobą ryzyko wyższych kosztów energii elektrycznej pobieranej przez system grzewczy i mniejszej wydajności systemu zwłaszcza w okresach dużych i długo utrzymujących się mrozów. Pamiętajmy, że na zadowolenie klientów z instalacji grzewczej wpływa nie tylko fakt, że można na etapie montażu systemu zaoszczędzić, ale przede wszystkim na ich zadowolenie wpływ ma gwarancja bezproblemowego i wydajnego ogrzewania domu zimą oraz zapewnienie rozwiązania niezawodnego i najlepiej spełniającego swoją rolę.