O tym, jak ważna w budynku jest wentylacja wiadomo od dawna. Stosowanie wentylacji naturalnej i grawitacyjnej w budownictwie jednorodzinnym oraz w budynkach zamieszkania zbiorowego było powszechnym rozwiązaniem już wiele lat temu. Wraz z postępem technologii oraz rosnącą świadomością inwestorów o tym, jak ważną rolę spełnia działająca wentylacja, powstały rozwiązania energooszczędne i znacznie bardziej efektywne niż tradycyjne systemy wentylacji grawitacyjnej oraz naturalnej.
Mowa tu oczywiście o wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, która obecnie jest stosowana w praktycznie każdym budynku nowobudowanym oraz modernizowanym. Jakie zalety niesie ze sobą wykorzystanie wentylacji mechanicznej w domu jednorodzinnym? Jakie są jej przewagi nad tradycyjnymi rozwiązaniami wentylacji? Jak działa wentylacja mechaniczna i czy faktycznie jest to rozwiązanie drogie? Z poniższego artykułu dowiesz się, dlaczego wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła to rozwiązanie, bez którego nie można wyobrazić sobie nowoczesnego, zdrowego i komfortowego domu.
Zastosowanie wentylacji w budynku jest konieczne z uwagi na to, że brak skutecznej wymiany powietrza w budynku może w krótkim czasie doprowadzić do znacznego pogorszenia jakości powietrza wewnętrznego, co przejawia się nie tylko nagłymi wykwitami grzybów i pleśni na ścianach i oknach oraz odczucia zaduchu i wysokiej wilgotności, ale również znacznym pogorszeniu samopoczucia mieszkańców. Wentylacja jest niezbędnym systemem, zapewniającym higienę, komfort i odpowiednie warunki dla każdego mieszkańca.
Wiesz już dlaczego wentylacja jest tak ważna w każdym budynku. Pozostaje jednak kwestia tego, czy w nowoczesnym budownictwie tradycyjna wentylacja grawitacyjna nadal będzie spełniała swoją rolę? Warunkiem zapewnienia higienicznego jest w końcu efektywnie i sprawnie działająca wentylacja. Faktem jest, że nowoczesne budownictwo wymaga na inwestorach zastosowania rozwiązań energooszczędnych, co przekłada się na bardzo dobrą izolacje przegród budowlanych oraz wykorzystywanie bardzo szczelnej stolarki drzwiowej i okiennej. Wysoka szczelność i niska energochłonność budynków jest uzasadniona z uwagi na rosnące stale koszty ogrzewania budynku, a także z troski o otaczające nas środowisko naturalne i przepisy prawne stale wymuszające stosowanie coraz bardziej energooszczędnych rozwiązań. Czy w takich warunkach tradycyjna wentylacja grawitacyjna będzie działała?
Wentylacja grawitacyjna to jeden z najbardziej popularnych sposobów wentylacji stosowanych w budownictwie jednorodzinnym. Wentylacja grawitacyjna działa na zasadzie infiltracji powietrza zewnętrznego i eksfiltracji powietrza ciepłego znajdującego się w budynku w wyniku różnicy temperatur powietrza wewnętrznego i zewnętrznego. Ciepłe powietrze jest lżejsze niż chłodne, dlatego dopływ powietrza chłodnego do budynku powoduje wypływ ciepłego, lecz zużytego powietrza poza budynek. Co w przypadku gdy rozwiązania energooszczędne sprawiają, że budynek jest bardzo szczelny? Wentylacja grawitacyjna przestaje po prostu działać, a budynek oraz jego mieszkańcy zaczynają odczuwać skutki braku wentylacji. Jedynym sposobem na wymuszenie przepływu powietrza są nawiewniki okienne lub w przypadku ich braku rozszczelnienie lub uchylenie okien, co zimą powoduje bardzo szybkie wychłodzenie wietrzonych pomieszczeń i znaczne straty ciepła, które następnie należy pokryć pracą instalacji centralnego ogrzewania.
Wentylacja mechaniczna to jedyna naprawdę wydajna i pozwalająca na znacznie oszczędności alternatywa dla wentylacji grawitacyjnej.
Jedynym rozwiązaniem zapewniającym efektywną i ciągłą wentylację w budynku jest wykorzystanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Ten rodzaj wentylacji działa wydajnie bez względu na szczelność budynku, warunki atmosferyczne i różnice temperatury powietrza wewnętrznego i zewnętrznego oraz bez względu na zastosowane w budynku ocieplenie oraz wysokiej jakości stolarkę okienną i drzwiową. Wentylacja mechaniczna to alternatywa, która daje mieszkańcom pełną kontrolę nad pracą systemu wentylacji budynku, jest niezwykle efektywna w każdych warunkach, a proces rekuperacji czyli odzysku ciepła z wywiewanego powietrza i przekazaniu go do powietrza nawiewanego pozwala na usunięcie nawet 95% strat ciepła wynikających z eksfiltracji poza dom ciepłego lecz zużytego powietrza.
Budując lub modernizując budynek jednorodzinny warto rozważyć zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła i odpowiednio przystosować swój budynek już na etapie projektu budowlanego lub wykonawczego co znacznie obniży koszty tej inwestycji i ułatwi jej realizację.
Aby odpowiednio przygotować swój nowobudowany dom jednorodzinny lub odpowiednio go przygotować pod montaż takiego systemu remontując i modernizując swój budynek należy koniecznie zacząć od wykonania projektu systemu rekuperacji. Budując nowy dom warto tę decyzję podjąć jeszcze przed rozpoczęciem prac, na etapie projektowania i planowania budowy. Zlecając na tym etapie profesjonalnej firmie zajmującą się tego typu instalacjami, projekt wentylacji mechanicznej, można bez problemu przygotować konstrukcję budynku pod przyszły montaż instalacji wentylacyjnej. Posiadając projekt wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła i odpowiednio przygotowując projekt architektoniczno-budowlany można wprowadzić spore oszczędności, które da się zauważyć na etapie budowy.
Wybierając firmę projektową należy skierować się do profesjonalistów, nie korzystaj z usług znajomego hydraulika lub szwagra. Pamiętaj, że tylko profesjonalny projekt wentylacji mechanicznej zawierający obliczenia dotyczące wymaganego bilansu powietrznego, strat ciśnienia w projektowanej instalacji oraz sporządzony w oparciu przepisy prawa budowlanego, a zwłaszcza „Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” gwarantuje efektywne, energooszczędne i bezproblemowe działanie rekuperacji.
Zwróć uwagę na to, że doświadczona firma i doświadczony projektant zajmujący się instalacjami tego typu będzie w stanie także doradzić Ci, jakie dodatkowe urządzenia lub systemy takie jak gruntowy wymiennik ciepła zastosować aby poprawić i usprawnić pracę systemu rekuperacji.
Prawidłowo wykonany projekt wentylacji na etapie planowania budowy zobrazuje wszystkie miejsca przebić przez strop oraz przegrody budowlane. Przygotowując je podczas murowania ścian i wylewania stropu pozwalamy na obniżenie kosztu instalacji systemu rekuperacji. Zastosowanie wentylacji mechanicznej pozwoli także na rezygnację z budowy większości kominów, w tym kominów wentylacyjnych, co znowu obniża koszty materiału niezbędnego na budowę i robocizny: murowania kominów, oraz ich obróbki dekarskiej. Wreszcie zastosowanie wentylacji mechanicznej redukując straty ciepła wynikające z konieczności wymiany powietrza w budynku i ogrzania świeżego powietrza dostarczanego, pozwoli na obniżenie wskaźnika zapotrzebowania energetycznego budynku oraz na ograniczenie zapotrzebowania na ciepło co przełoży się na możliwość wykorzystania tańszego źródła ciepła o mniejszej mocy.
Posiadanie projektu wentylacji mechanicznej pozwala również na odpowiednie przygotowanie się inwestora na montaż systemu rekuperacji, dokładniejsze oszacowanie kosztów wykonania instalacji rekuperacji jeszcze przed rozpoczęciem prac budowlanych. Uwzględnienie obecności instalacji w projekcie instalacji elektrycznej oraz wodno-kanalizacyjnej pozwoli na odpowiednie przygotowanie tych instalacji do współpracy z systemem rekuperacji, a opisane wymagane parametry centrali wentylacyjnej dopasowanej do danego budynku pozwolą na wybór i montaż najbardziej odpowiedniej i dopasowanej do konstrukcji i charakteru budynku rekuperatora. Mnogość wyboru central wentylacyjnych dostępnych na rynku, duży wybór różnych rozwiązań znanych i cenionych marek takich jak Thessla Green, Komfovent czy Pro Vent powoduje, że określenie rodzaju u typu jednostki w projekcie może mieć duże przełożenie na późniejsze koszty i jakość powietrza w budynku.
Budynki wyposażone w wentylację mechaniczną wymagają oczywiście odpowiedniego ich przygotowania. Odpowiednio przygotowany budynek to gwarancja łatwiejszego, szybszego i tańszego systemu rekuperacji. Przygotowanie odpowiedniego projektu wentylacji jest kluczowe w tej kwestii oraz w kwestii prawidłowego montażu systemu w domu. Jak zatem wygląda taka instalacja? Z czego się składa i jak działa?
Systemy rekuperacji wykorzystywane w domach jednorodzinnych zapewniają prawidłową cyrkulację powietrza, wymianę powietrza zużytego i zastąpienie go świeżym, przefiltrowanym i przede wszystkim zdrowym i higienicznym strumieniem powietrza czerpanego z zewnątrz. Aby proces wymiany powietrza był możliwy niezbędną jest współpraca wszystkich składowych części instalacji wentylacji mechanicznej:
Sercem układu wentylacji mechanicznej jest centrala wentylacyjna nazywana też często rekuperatorem. Rekuperator stanowi centralny punkt instalacji wentylacji mechanicznej, a jej zadaniem jest przetłaczanie powietrza przez system dystrybucji powietrza wentylacyjnego, kontrola i pomiar przepływu powietrza. To właśnie w centrali znajduje się wymiennik ciepła, który w okresie zimowym pozwala na odzysk energii cieplnej ze strugi powietrza wywiewanego i przekazanie jej do strumienia powietrza nawiewanego.
Kanały wentylacyjne stanowią kolejny ważny element całej instalacji. Współpraca centrali z przewodami nawiewnymi, wyciągowymi, kanałem czerpni i kanałem wyrzutni w całym budynku sprawia, że wymiana powietrza w budynku i jego dystrybucja do poszczególnych pomieszczeń jest możliwa i skuteczna. Przewód czerpni stanowi część instalacji, dzięki której możliwy jest pobór świeżego powietrza z zewnątrz budynku i doprowadzenie go do centrali. Powietrze zewnętrzne przetłaczane przez wymiennik ciepła ogrzewa się, a następnie trafia do nawiewnych kanałów wentylacyjnych, które zapewniają przepływ powietrza do poszczególnych pomieszczeń. Świeże powietrze dostarczane jest do każdego pomieszczenia, do którego doprowadzona jest instalacja nawiewna. Instalacja nawiewna zazwyczaj doprowadzona jest do pomieszczeń czystych, takich jak pokoje, salon, pomieszczenia rekreacyjne, a w niektórych przypadkach również kotłownie i pomieszczenia techniczne.
Instalacja wyciągowa wygląda podobnie do instalacji nawiewnej, ale w odróżnieniu od instalacji nawiewnej, kanałami wentylacyjnymi instalacji wyciągowej przepływa powietrze zużyte pobierane z pomieszczeń brudnych. Wyciąg powietrza realizowany jest z pomieszczeń, w których jakość powietrza może być gorsza z uwagi na zanieczyszczenia zwiększonym natężeniem niepożądanych zapachów lub gazami takimi jak para wodna czy dwutlenek węgla. Anemostaty wyciągowe lokalizuj się zgodnie z tym schematem w łazienkach, toalecie, kuchni, spiżarni, garderobie, pralni itp. Instalacja wyciągowa transportuje strumień powietrza usuwanego do centrali, gdzie przepływająca przez wymiennik ciepłą oddaje swoje ciepło do powietrza czerpanego z zewnątrz budynku przez przewód czerpni. Strumień zużytego powietrza usuwanego, ochłodzonego w wyniku procesu odzysku ciepła centrala rekuperacyjna przetłacza do kanału wyrzutowego, poprzez którego zwieńczenie jakim jest kratka wyrzutni ściennej lub wyrzutnia dachowa wyprowadzona ponad dach budynku zostaje usunięty poza budynek.
Współpraca centrali wentylacyjnej, oraz instalacji dystrybucji powietrza zapewnia skuteczną wymianę powietrza w domu jednorodzinnym niwelując niekorzystny wpływ zanieczyszczonego i wilgotnego powietrza na higienę budynku dbając jednocześnie o zapewnienie komfortu klimatycznego mieszkańców. System wentylacyjny nie mógłby pracować bez odpowiedniej automatyki sterującej i regulującej jego pracę, dlatego w każdy system wentylacyjny jest wyposażony w centralny sterownik oraz szereg czujników pomiarowych znajdujących się zazwyczaj w centrali. Czujniki te dokonując pomiarów temperatury i wilgotności powietrza przetłaczanego przez centralę sterują pracą systemu maksymalizując jego efektywność i stopień odzysku ciepła.
Fachowy montaż instalacji, wykonany w oparciu o przygotowany i poparty stosownymi obliczeniami projekt wentylacji mechanicznej to jedyny sposób na zapewnienie projektowej wysokiej wydajności i sprawności odzysku ciepła systemu rekuperacji. Wykonanie instalacji zgodnie z projektem i normami budowlanymi, pod nadzorem doświadczonego projektanta zapewni wysoką wydajność systemu, dlatego jeśli jesteś inwestorem, który oczekuje że wymiana powietrza w budynku zapewni wysoki odzysk ciepła i że każde pomieszczenie w budynku będzie odpowiednio wentylowane – wybierz profesjonalną firmę zajmującą się montażem i serwisem tego typu instalacji, która prawidłowość wykonania instalacji poświadczy nie tylko swoim doświadczeniem ale również pisemną gwarancją sprawności i efektywności, a po uruchomieniu instalacji wystawi stosowne protokołu skutecznego i efektywnego działania instalacji, które są niezbędne do późniejszego uzyskania pozwolenia na użytkowanie domu jednorodzinnego.
Planując budowę lub remont w domu jednorodzinnym pamiętaj, że rodzaj wentylacji zastosowanej w danym obiekcie naprawdę ma znaczenie. Decydując się na montaż wentylacji mechanicznej w nowym lub modernizowanym budynku, należy pamiętać, że na jej wydajność wpływa w gruncie rzeczy wiele czynników. Pamiętaj, że sam schemat instalacji nie jest skomplikowany pod warunkiem odpowiedniego przygotowania projektu instalacji rekuperacji i przygotowania budynku do jej montażu.
W czasach, w których izolacja i szczelność budynku ma ekonomicznie bardzo duże znaczenie, wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła pozwala na realnie wysoki komfort użytkowania budynku i zapewnia zdrowie i higienę bez względu na to jak bardzo szczelny i dobrze zaizolowany jest Twój budynek.