W naszej szerokości geograficznej przez znaczną część roku istnieje konieczność ogrzewania domu. Wilgotny klimat kontynentalny powoduje, że zarówno jesienią, zimą oraz wczesną wiosną musimy liczyć się z małą przyjazną aurą. Budując dom, ale i modernizując starą nieruchomość, najczęściej stawiamy na nowoczesne rozwiązania, które nie przyczyniają się do degradacji środowiska. Odchodzi się stosowania węgla i użytkowania kotłów niskiej klasy. Rosnąca świadomość ekologiczna to jednak nie jedyny powód, dla którego wymieniamy tzw. “kopciuchy” i szukamy innowacyjnych rozwiązań do nowo powstałych budynków. Zeszłoroczne wysokie ceny węgla i kłopoty z jego dostępnością sprawiają, że chcemy zapewnić sobie bezpieczne, pewne źródło ogrzania budynku. Klasyczne ogrzewanie gazowe i kotły kondensacyjne, powoli zostają wypierane przez pompę ciepła, która energię termiczną czerpie z całkowicie odnawialnych zasobów. W poniższym artykule odpowiemy na najbardziej nurtujące inwestorów pytania.
Pompy ciepła to nowoczesne, niemal bezobsługowe urządzenia, które energię termiczną czerpią z zasobów środowiska naturalnego – powietrza, gruntu oraz wody. Pompa ciepła działa na podobnej zasadzie co lodówka. Zaskoczenie? A jednak! Zasadniczym aspektem, który rozróżnia sposób działania pompy ciepła od znanemu każdemu urządzenia AGD jest fakt, że pompa zamiast chłodzić, grzeje. Przy czym dzięki odwróconemu biegowi termodynamicznemu, jest także w stanie schłodzić pomieszczenia naszego domu (sprawdź tekst: “Czy pompą ciepła można chłodzić?”). Pompa ciepła funkcjonuje dzięki pobieraniu energii z dolnego źródła ciepła i przetransportowaniu go do źródła górnego, czyli systemu ogrzewania w naszym domu (ogrzewanie podłogowe, tradycyjne grzejniki). Transporterem ciepła jest energia mechaniczna wytwarzana przez sprężarkę.
Energia elektryczna jest konieczna do zasilenia pracy sprężarki. To, jakie będzie zużycie prądu przez pompę ciepła, zależy od utrzymywanej w budynku temperatury oraz współczynnika COP, którym charakteryzuje się dany model pompy ciepła.
Sam gaz jest paliwem palnym co zawsze stwarza ryzyko niebezpiecznych sytuacji włącznie z zagrożeniem życia. W przypadku pomp ciepła w budynku nie ma żadnego palnego paliwa. Warto tutaj też wspomnieć że podczas pracy pompy ciepła nie są emitowane szkodliwe spaliny co zapewne ucieszy sympatyków ekologii. Ekolodzy i miłośnicy przyrody mają jeszcze jeden ważny powód do zadowolenia. Otóż pompa ciepła podczas pracy korzysta w 70 – 75 % z udziału w energii odnawialnej. W ten sposób znacząco obniża się emisja co2 oraz zużycie energii pierwotnej.
Inwestycja w pompę ciepła jest większa niż w tradycyjny system ogrzewania ale jest to też jedyny system grzewczy, który po kilku latach się amortyzuje w stosunku do instalacji olejowych i gazowych. Nie pozostaje też bez znaczenia fakt, że większa inwestycja w pompę ciepła podnosi również wartość użytkową i funkcjonalną naszego budynku, ale również a może przede wszystkim wartość finansową. Skoro mowa o finansowaniu, pompa ciepła jest też bardzo mocno wspierana przez Unię Europejską. Korzystając z dotacji na instalację lub modernizację systemu grzewczego o pompę ciepła wkład inwestycyjny może być mniejszy a tym samym okres zwrotu zdecydowanie krótszy.
Co jeszcze oferuje nam pompa ciepła? Pomijając geopolitykę i zagadnienia problemu cieplarnianego a schodząc bardziej na ” nasze podwórko” a konkretnie plac budowy to podejmując decyzję odpowiednio wcześnie o montażu pompy ciepła możemy zaoszczędzić sporo gotówki.
Rynek HVAC oferuje inwestorom różne możliwości technologiczne. Przyszły prosument ma wybór między powietrzną, wodną oraz gruntową pompą ciepła. Poszczególne rodzaje urządzeń różnią się między sobą dolnym źródłem ciepła, a zatem określonym zasobem środowiska naturalnego, z którego będą czerpały energię termiczną. Przyjrzyjmy się pokrótce dostępnym na rynku modelom pomp:
Piec gazowy to rozwiązanie, które w ostatnich latach, przed zainteresowaniem i intensywnym rozwojem rynku odnawialnych źródeł energii, było najczęściej stosowane do ogrzania domu. Na takie ogrzewanie budynku decydowali się nie tylko właściciele nowo powstających nieruchomości, ale i właściciele modernizowanych domów. Kotły gazowe (ich zakup i montaż, które zastąpić miały dotychczasowe kopciuchy) były objęte dofinansowaniami w ramach programów na szczeblu ogólnopolskim oraz samorządowym. Inwestorzy posiadający już przyłącze gazowe w obrębie działki, decydowali o budowie kotłowni ze względu na niższe koszty na etapie budowy. Kotły gazowe choć wymagają większego zaangażowania inwestora pod kątem monitorowania ustawień i dostosowywania parametrów do warunków technicznych domu. Są to urządzenia stosunkowo proste w obsłudze. Gazowy kocioł kondensacyjny w porównaniu do tradycyjnego pieca gazowego, lepiej wykorzystuje paliwo, wykorzystując ciepło pochodzące ze spalin (tradycyjny kocioł gazowy emituje spaliny oraz energię cieplną prosto do atmosfery). Do niewątpliwych zalet kotła gazowego, podobnie jak w przypadku pompy ciepła, należą:
Wysokie koszty związane z zakupem kotła gazowego oraz pracami hydraulicznymi to nie jedyne wady, jakie posiada system grzewczy oparty na działaniu gazu ziemnego. Ogrzewanie domu gazem znacząco wpłynie na zużycie energii elektrycznej i przełoży się na rachunki od dystrybutora prądu. Niestety, w złych barwach malują się także prognozy dotyczące cen samego surowca. Choć regulacje unijne przewidują mechanizmy tymczasowego ograniczania wysokich cen gazu, nie da się ukryć, że kolejne lata przyniosą uwolnienie cen gazu oraz sporą liberalizację samego rynku dostawców. Co oznacza to dla odbiorców i gospodarstw domowych? Za gaz ziemny zapłacimy tyle, ile zażąda od nas dystrybutor (obecnie stawki zatwierdzane są przez Urząd Regulacji Energetyki). Obawy budzi też samo bezpieczeństwo dostaw gazu w potencjalnych sytuacjach kryzysowych.
Podczas gdy przy wyborze pompy ciepła liczy się fakt, że urządzenia te z powodzeniem zamontujemy w pomieszczeniu technicznym, kotły gazowe (zarówno kotły kondensacyjne, jak i tradycyjny piec gazowy) muszą zostać umieszczone w specjalnie zaprojektowanej do tego kotłowni. Kotłownia gazowa powinna mieć określoną wysokość ścian, wydzielone specjalne miejsce na kocioł gazowy oraz zapewnioną wentylację nawiewną i wywiewną grawitacyjną.
Odrębnymi przepisami reguluje się posiadanie zbiorników gazu płynnego. W przypadku instalacji gazowej opartej na gazie LPG liczy się usytuowanie zbiornika na działce. To, czy zbiornik gazowy stanie na naziemnej płycie fundamentowej, czy zostanie zakopany w ziemi, zależne jest od usytuowania działki. Zbiorniki z gazem płynnym nie mogą być zlokalizowane na terenach podmokłych oraz w zagłębieniach. Wykopy pod podziemny bojler, również muszą być precyzyjnie wymierzone i przygotowane.
W przypadku gazu ziemnego inwestor musi zadbać najpierw o zgodę na przyłącze do sieci gazowniczej. Niestety, przyłącza gazu na wielu terenach okazują się bardzo problematyczne. Często nie ma technicznej możliwości, by podpiąć się do sieci gazowej. Natomiast jeśli jest to możliwe, konieczna jest zgoda właściciela sąsiadujących działek na prace instalatorskie (te z kolei, polegają na intensywnych przekopach ziemi, więc często prośba o podłączenie się do sieci gazowniczej nie spotyka się z aprobatą właścicieli innych gruntów). Warto także wiedzieć, że odmowy może udzielić sam operator. Jeżeli według dystrybutora gazu, nie zostaną spełnione warunki techniczne i ekonomiczne, może on odmówić wydania warunków lub samego przyłączenia. Spór w takim wypadku może rozstrzygnąć tylko prezes urzędu regulacji energetyki, jest to jednak kosztowna i żmudna droga.
Nowoczesne urządzenia, jakimi bez wątpienia są pompy ciepła, wykorzystują proces sprężania, który pomaga przenieść energię termiczną z dolnego źródła ciepła do instalacji centralnego ogrzewania. To, jakie jest źródło ciepła, jest zależne od rodzaju pompy. Pompy gruntowe pobierają je z gruntu, a pompa powietrzna bazuje na energii powietrza zewnętrznego.
Powietrzne pompy ciepła wyróżniają się stosunkowo prostym działaniem, polegającym na przemianie termodynamicznej czynnika chłodniczego. Energia termiczna z otaczającego powietrza trafia na parownik, gdzie zostaje wykorzystane do odparowania cieczy. W takiej formie zostaje sprężona, przez napędzaną energią elektryczną sprężarkę, podnosząc swoją temperaturę. Z kolei w ostatnim etapie, w skraplaczu następuje powolne oddawanie ciepła w wyniku rozprężania gazu.
Pompa ciepła wyróżnia się na tle ogrzewania gazowego doskonałą współpracą z systemami opartymi na działaniu niskich temperatur. Między innymi z najczęściej stosowanym w nowoczesnym budownictwie – ogrzewaniem podłogowym. Niska temperatura emisji i duża powierzchnia kontaktu z powietrzem sprawiają, że oba te systemy ze sobą współgrają. Przewagą popularnej „podłogówki” nad tradycyjnymi grzejnikami jest także równomierne oddawanie ciepła. Zapewnia to komfort termiczny mieszkańców domu.
Dobra współpraca z ogrzewaniem podłogowym to nie jedyny plus, który wyróżnia powietrzną pompę ciepła, na tle innych rozwiązań. Zalety pomp ciepła to także:
Wydajność każdego systemu grzewczego, w tym pompy ciepła oraz instalacji opartej o ogrzewanie gazowe, jest zależna nie tylko od parametrów samego urządzenia. Przede wszystkim zależy ona od czynników zewnętrznych oraz warunków technicznych budynku, w tym jakości izolacji termicznej. Im lepiej ocieplony jest dom, tym niższe koszty ogrzewania ponosi właściciel. Przyjmując, że mieszkasz w domu o powierzchni ok. 150m2, który został wybudowany zgodnie ze standardem energetycznym WT z roku 2008, gdzie zużycie ciepła wynosi 21 tysięcy kWh, to:
By zredukować koszty energii elektrycznej, wystarczy połączyć dwa odnawialne źródła energii w instalację hybrydową. Pompa ciepła może być wspomagana przez prąd pochodzący z paneli fotowoltaicznych. Zasilając dom zieloną energią, nie martwisz się o przekroczony limit zużycia i rosnące stawki za energię. Instalacje fotowoltaiczne, podobnie jak pompy ciepła objęte są dofinansowaniami, które znacznie skracają okres zwrotu inwestycji. W modernizowanych budynkach warto rozważyć także uzupełnienie ogrzewania gazowego o pompę ciepła.
Poznałeś już wady i zalety, które charakteryzują ogrzewanie gazowe. A czy pompa ciepła ma słabe strony? Działanie urządzenia charakteryzują niemal same plusy, jeśli jednak można mówić o wyzwaniach związanych z tym rozwiązaniem, zaliczyć do nich można:
Wybór sposobu ogrzewania domu to jedna z najważniejszych decyzji, w trakcie projektowania i budowy nieruchomości. Warto postawić na rozwiązania, które są przyjazne środowisku, intuicyjne, niezawodne i nie wiążą się z ciągłymi rachunkami oraz niepewnością dostaw i limitami zużycia. Jeśli decydujesz się na montaż pompy ciepła do ogrzewania domu zamiast kotła gazowego, zadbaj o profesjonalny projekt, uwzględniający Twoje potrzeby i kompleksowe wykonanie obejmujące gwarancję i opiekę techniczną. Pamiętaj, że samodzielne wykonanie instalacji pompy ciepła, czy też powierzenie prac firmie bez doświadczenia lub uprawnień, może skutkować niewłaściwą pracą systemu, a co za tym idzie znacznymi stratami finansowymi. Wybierz sprawdzoną firmę i ciesz się ze swojej zielonej energii.